Kaag en Braassem is een gemeente in de Nederlandse provincie Zuid-Holland, die op 1 januari 2009 is ontstaan door samenvoeging van de gemeenten Alkemade en Jacobswoude.

Kaag en Braassem bestaat uit tien dorpen: Hoogmade, Kaag, Leimuiden, Nieuwe Wetering, Oud Ade, Oude Wetering, Rijnsaterwoude, Rijpwetering, Roelofarendsveen en Woubrugge en vier buurtschappen: Bilderdam, Ofwegen, Vriezekoop en Zevenhuizen. De gemeente heeft per 1 april 2016 een inwoneraantal van 26.133.

Het gemeentehuis van de nieuwe gemeente is het bestaande (maar vergrote) gemeentehuis van Alkemade. Bij de vorming van deze gemeente werd Bas Eenhoorn hiervan de waarnemend burgemeester en sinds maart 2010 is Marina van der Velde-Menting de burgemeester van Kaag en Braassem. Op grond van de Wet gemeenschappelijke regelingen maakt Kaag en Braassem deel uit van het bestuurlijk samenwerkingsverband Holland Rijnland, samen met dertien andere gemeenten in de regio's Leiden en Duin- en Bollenstreek.

Op het grondgebied van de gemeente bevindt zich veel glastuinbouw. Er zijn zo'n 13 molens, waaronder eentje uit 1632. Ook watersportrecreatie is belangrijk voor de gemeente; zij grenst zowel aan de Kagerplassen als aan het Braassemermeer.

Enkele kenmerkende gebouwen zijn de Watertoren van Roelofarendsveen, het Ringvaartaquaduct over de A4 (het oudste aquaduct van Nederland) en de twee twaalfhoekige molens (12-kante stenen grondzeilers) in Rijpwetering.

Kaag en Braassem heeft een rijk cultureel leven, met verschillende sociëteiten en kunstenaarsverenigingen. Van oudsher wordt er veel muziek gemaakt in Kaag en Braassem en diverse popgroepen zoals Kopna Kopna, Kitty Contana en Rene SG komen uit deze regio. Naast muziek worden ook andere kunstvormen in Kaag en Braassem bedreven. Zo zijn er enkele toneelverenigingen, zoals het professionele theatergezelschap De Veenfabriek, en is er een rijk schilder- en tekenleven.